انتخاب روغن موتور مناسب

انتخاب روغن موتور مناسب برای وسیله نقلیه شما می تواند در این حجم از برند و گریدهای مختلف

مشکل ساز باشد اما ما در اینجاسعی داریم که بصورت خیلی خلاصه شما را در خصوص شناخت

انواع روغن و انتخاب صحیح آن راهنمایی کنیم.

کارایی اصلی روغن موتور می توان به روان سازی قطعات متحرک موتور ،به حداقل

رساندن اصطحکاک، خوردگی، فرسایش، تشکیل لجن و کمک به کاهش حرارت  و جذب ذرات معلق (مانند دوده )حاصل از احتراق اشاره کرد.

برای شناخت و انتخاب روغن موتور مناسب باید با  انواع مختلف و رده بندي و علائم اختصاری آن آشنا باشید.

استاندارد  / The Society of Automotive Engineering /SAE (انجمن مهندسی خودرو)

این استاندارد در گرید های  بین ۰ تا  ۶۰ رایج می باشد. که عدد ۰ نمایانگر روغنی است که به راحتی

جاری می‌شود و درنقطه مقابل هرچه عدد بالاتر می رود میزان گرانروی یا جاری شدن روغن افزایش می‌باید

و در برخی از محصولات درج حرف W برای نشان دادن حداقل میزان گرانروی در فصل زمستان است

که از کلمه‌ی Winter می‌آید.

استاندارد / American Petroleum Institute/ API (موسسه نفت آمریکا)

این استاندارد  تعیین‌کننده‌ سطح کیفی روغن‌های موتور می باشد. برای موتورهای بنزینی و دیزلی استاندارد API جهت نمایش برای موتورهای بنزینی از حرف S و برای موتورهای دیزلی از حرف C استفاده می‌شود که بشرح ذیل می باشد:

جدول استاندارد  API جهت موتور های بنزینی

روغن موتور بنزینی با سطح کیفی SN

روغن موتور بنزینی با سطح کیفی SM

روغن موتور بنزینی با سطح کیفی SL

انتخاب روغن موتور مناسب

جدول استاندارد  APIجهت موتور های دیزلی

روغن موتور دیزلی باسطح کیفی CJ-4

روغن موتور دیزلی باسطح کیفی  CL-4

روغن موتور دیزلی باسطح کیفی CH-4

انتخاب روغن موتور مناسب

استاندارد  European Automobile Manufacturers’ Association /ACEA (انجمن خودروسازان اروپایی خودرو )

این سیستم استاندارد برای خودروهای اروپایی طراحی شده است.

ACEA روغن موتور را به سه دسته طبقه بندی می‌کند:

•  موتور بنزینی حرف (A)
•  موتورهای دیزل سبک حرف (B)

• موتورهای دیزل سنگین حرف  (­­E)

• A1  روغن موتور  باکیفیت A2 است اما با سطح کیفیت کمتری برای پایداری برشی و تبخیراست.

• این کلاس برای روغن‌های چرب به اصطلاح با شاخص گرانروی پایین در نظر گرفته شده.

• A2 به روزرسانی شده کیفیت قبلی CCMC G4 است.

• A3 به روزرسانی شده کیفیت قبلی CCMC G5 است. این روغن با الزامات مورد نیاز برای حفاظت از سایش، پایداری اکسیداسیون و تبخیر کم و جلوگیری از کم شدن گرانروی فراهم می‌کند.

• B1 برای موتورهای دیزلی سبک با سطح کیفیت همان B2 است، اما با استاندارد کمتری برای پایداری برشی و تبخیر است. این نوع روغن برای روغن‌های چرب معمولی و با شاخص گرانروی پایین در نظر گرفته شده.

• B2 به روزرسانی شده کیفیت قبلی CCMC PD2 است. سطح کیفیت حداقل احتیاجات مورد نیاز برای اکثر موتورهای دیزلی سبک اروپا را دارا می‌باشد.

• B3 به روزرسانی شده کیفیت قبلی CCMC PD2 است. این استاندارد با دارا بودن به بالاترین الزامات مورد نیاز برای حفاظت از سایش، پایداری اکسیداسیون، تبخیر کم و جلوگیری از کم شدن گرانروی فراهم می‌کند.

• B4 این استاندارد با دارا بودن به بالاترین الزامات مورد نیاز برای نوع جدید از خودروهای دیزلی و بنزینی با کیفیت بالا می‌باشد.

• C3 روغن‌های با کیفیت عالی و با خاکستر (SAPS) بسیار کم هستند. آن‌ها برای استفاده در موتور بنزینی با کارایی بالا و موتورهای دیزل سبک با سیستم‌های پیشرفته با کاتالیزور دیزلی (فیلتر ذرات دیزل) (DPF) و کاتالیزور سه راه (TWC) که طراحی شده، استفاده می‌شود.

• C2 تقریباً همانند استاندارد C3 است و فقط دارای ویسکوزیته SAE 5W-30 است و حفاظت از سایش کمتری دارد اما در بهبود اقتصاد سوخت کمتر خودرو مؤثر است.

• C1 تقریباً همانند استانداردهای C2 و C3 هستند اما این استاندارد بالاترین کیفیت را در حفاظت از سایش، جلوگیری از تولید لجن و بهبود اقتصادی سوخت خودرو را دارد.

• E1 استاندارد روغن موتور برای موتورهای دیزل سنگین ساخته شده. سطح کیفیت به‌طور گسترده با استاندارد قبلی CCMC D4 سازگار است و در درجه اول برای موتورهای بزرگتر و فواصل تخلیه نرمال در نظر گرفته شده. امروزه این استاندارد تقریباً حذف شده.

• E2 این استاندارد برای موتورهای دیزلی با توربو و بدون توربو شارژرها که تحت شرایط سخت کار می‌کنند، طراحی شده‌است.

• E3 ارتقاء قابل توجهی نسبت به استاندارد قبلی CCMC D5 را دارد و مخافظت بهتری از پیستون‌ها در مقابل سایش و تمیزکنندگی دوده را دارد. این روغنها به برای موتورهای زیست‌محیطی EURO II طراحی شده‌است، تحت شرایط سخت و فواصل تعویض روغن بیشتر از حد معمولی.

• E4 تقریباً همان استاندارد E3 است اما با بهبود تمیزکنندگی بهتر و مدیریت دوده است. تحت شرایط سخت و فواصل تعویض روغن بیشتر از حد استاندارد.

• E3. E5 استاندارد بالاترین کیفیت موجود است و نوع ارتفا یافته E3 است که برای موتورهای یورو III درست شده‌است. فواصل تعویض روغن برابر استاندارد E3 می‌باشد.

انواع روغن موتور

روغن های موتور از لحاظ گرانروی به دو دسته طبقه بندی می شود. روغن های تک درجه ای یا مونوگرید مانند روغن های 10، 30 و 40 SAE .

روغنهای موتور تک درجه ای نمی توانند از افزودنی اصلاح کننده ویسکوزیته استفاده کنند و دارای 11 درجه ویسکوزیته می باشد که از این شش مورد با حرف “W” مشخص شده است. این 11 درجه شامل 0W ، 5W ، 10W ، 20W ، 20 ، 30 ، 40 ، 50 و 60 هستند. روغنهای موتور های تک گرید به روغنهای “وزن مستقیم” هم گفته می شود.

این روغن ها به علت داشتن افزودنی خاص در سرما یعنی هنگام استارت موتور، مانند روغن سبک (مثلا 10 SAE یا 20 SAE) هستند. موتور خودرو با استفاده از آنها به راحتی روشن می‌ شود. فقط در این صورت روغن به سرعت به تمام قطعات متحرک موتور می‌ رسد و روغن کاری قطعات را به خوبی انجام می‌ دهد. ضمنا با گرم شدن موتور کاهش گرانروی روغن، کمتر از کاهش گرانروی روغن های تک درجه ای یا منوگرید (30 SAE یا 50 SAE) خواهد بود به این ترتیب حتی در گرم ترین شرایط، فیلم نازکی از روغن (روغن چند درجه ای) بین قطعات باقی می‌ ماند و به خوبی آنها را از یکدیگر جدا نگه می‌ دارد. یعنی در مجموع می‌ توان گفت که محدوده دمایی کاربرد روغن های چند درجه ای وسیع تر است.

با توجه به اینکه 80 درصد ساییدگی و خوردگی قطعات متحرک موتور در مرحله استارت یعنی در مرحله ای که معمولا موتور سرد است، رخ می‌ دهد، روانکاری قطعات بسیار مهم و ضروری است، بنابراین بهتر است از روغن های چند درجه ای که در سرما گرانروی پایینی دارند، استفاده شود.

روغن موتور را می‌توان در سه گروه  معدنی (Mineral) ، سنتتیک (Synthetic) و نیمه سنتتیک (Semi Synthetic) طبقه‌بندی کرد.

روغن‌های معدنی

روغن‌های معدنی که از تصفیه نفت خام استخراج شده و برای موتور خودروهای قدیمی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

روغن های پایه معدنی در سه سطح کیفی  (I, II , III) و با استفاده از تکنولوژی ها و روش های مختلف تولید می‌ شوند. در این رده بندی با بالا رفتن سطح کیفی، شاخص گرانروی و درصد مواد اشباع افزایش و درصد گوگرد روغن پایه کاهش می‌ یابد. این ویژگی ها موجب می‌ شود که در ترکیب با ادتیوها، روانکاری بالاتر، طول عمر و کارایی بیشتری داشته باشد.

روغن های سنتتیک

روغن های سنتتیک مانند بنزین و نفت سوخت فسیلی نیستند و آلودگی‌های آن را ندارد. این نوع روغن در دمای بسیار بالا و پایین کارکرد بهتری دارد. روغن‌ترکیبی از تقطیر نفت خام حاصل نشده‌است. ساختن این روغن در فرایندی شیمیایی بنام فرایند فیشر–تروپش ساخته می‌شود.

آغاز فرایند با موادخامی مانند متان، مونواکسیدکربن و دی‌اکسیدکربن شروع می‌شود. این فرایند نخستین بار در کشور آلمان انجام‌شد، در زمانی که دسترسی به نفت خام محدود بود.

مزيت های روغن های سنتتيک

• افزایش طول عمر روغن
• تمیز تر نگه داشتن موتور
• کاهش مصرف روغن بدليل عمر بيشتر روغن
• غير سمی بودن و غير خورنده
• تبخير روغن کمتر نسب روغن معدنی
• مقاومت بالا در برابر اکسيداسيون
• دارا بودن شاخص ويسکوزيته بالا به صورت طبيعی ( عکس العمل سريع در مقابل تغييرات دما )
• کاهش مصرف سوخت
• جریان یافتن بهتر در سرما
• ارائه محافظت بیشتر از موتور در برابر ساییدگی
• محافظت از قطعات حیاتی توربو شارژر

عيب اين نوع روغن ها  قيمت بالای آنها و عدم تطابق کامل با موتورهای با تکنولوژی قديمی است .

مهم ترین روغن های پایه سینتتیک را  پلی آلکالین گلایکول ، پلی آلفا الفین و استرها تشکیل می‌ دهند

از این روغن های پایه برای تولید روغن و گریس های پیشرفته و مدرن استفاده می‌شود.