شرکت نفت پارس
اسناد معتبري در چگونگي رايزني در ايجاد اين پالايشگاه در اختيار نيست، ولي مي توان گمانه زني كرد كه تا پيش از تاسيس شركت نفت پارس، مذاكراتي طولاني و بحث انگيز براي ايجاد چنين شركتي ميان بنيانگزار و مسئولان دولتي وقت و شركت ملي نفت ايران در جريان بوده است. بيشتر هم به اين دليل كه در آن سالها، نبض و نظام فعاليتها در صنعت نفت در اختيار خارجيان بود و اين باور در اذهان همگان اعم از دولتيان و صنعتگران و حتي پاره اي از روشننفكران وجود داشت، كه اين قبيل كارها از عهده ما ساخته نيست!
در چنين شرايطي سرانجام اول آذر ماه 1337 مطابق با 22 نوامبر 1959 ميلادي شركت نفت پارس به طور رسمي تاسيس شد كه پيشينه آنرا در ادامه اين گزارش تحقيقي ملاحظه مي كنيد.
در تاريخ دوم ديماه 1337، هنگامي كه روزنامه رسمي كشور به شماره 4039 در تهران منتشر شد. در صفحه 4 آن توجه مخاطبان روزنامه به آگهي تاسيس شركت نفت پارس كه در ستون دوم اين صفحه درج شده بود، جلب شد.
اين آگهي تقريبا 164 كلمه اي سرآغاز تاسيس شركتي بود كه همينك در پايان پنجاهمين سال فعاليت به عنوان يك شركت معتبر و مهم، و صاحب پالايشگاه توليد روانكار خصوصي در ايران و خاورميان شناخته مي شود.
در باره موضوع شركت و سرمايه اوليه در آگهي رسمي شركت نفت پارس كه به شماره10544 اداره ثبت شركت ها و علائم تجاري و اختراعات به ثبت رسيده مي خوانيم.
به منظور ايجاد كارخانجات تهيه مواد و محصولات نفتي و ساختمان تصفيه خانه هاي نفت و ساير عمليات تجاري با رعايت قوانين مربوطه شركتي به نام شركت سهامي نفت پارس كه سرمايه آن مبلغ 150 ميليون ريال تعيين گرديده و به 15 هزار سهم 10 هزار ريالي با نام تقسيم و يك ثلث بهاي اسمي آن نقدا پرداخت شده و طبق اظهار در تحويل و در اختيار مديران شركت مي باشد و بقيه تعهدي است، از تاريخ اول اذرماه 1337 به مدت نا محدود در تهران خيابان فردوسي، ساختمان اميني تشكيل گرديد و موضوع شركت براساس ماده دو اساس نامه عبارت است از:
الف: ايجاد كارخانجات تهيه مواد و محصولات نفتي و ساختمان تصفيه خانه هاي نفت در نقاط مختلف كشور و واردات مواد و محصولات نفتي، بسته بندي، توزيع، حمل ، فروش و صادرات مواد و محصولات نفتي و آنچه مربوط به مواد نفتي و هيدروكربورها مي باشد كه براي شركت لازم به نظر مي رسد يا بعدا هيئت مديره و يا شركاء لازم بدانند.(با رعايت قوانين مربوطه).
ب: تصدي هرنوع عمليات توليدي و معاملات مربوط به آن كه طبق تشخيص هيئت مديره شركت متضمن منافع شركت باشد يا به نحوي از انحاء موجبات ازدياد حقوق شركت يااموال آن را فراهم بنمايد، بلاخص نسبت به توليد مواد.
ج: ساخت عمارت و كارخانه ها به نحوي كه مقصود شركت راعملي سازد.
د: اقدام به عمليات مذكور در فوق اصالتا و وكالتا ويا غير مستقيم ويا به وسيله تعيين نماينده يا غير آن در تمام نقاط دنيا و يا به وسيله عقد قرارداد به واگزاري كار به پيمانكاران يا به وسيله هيئت هاي نمايندگي يا به وسيله تاسيس شركت ها ويا از طريق مشاركت با افراد حقيقي و حقوقي يا مبادرت به هر نوع عملي كه قانونا مجاز باشد و به هر نحوي كه قانون به صراحت منع نكرده باشد.
تاسيس شركت نفت پارس به عنوان اولين توليد كننده غير دولتي روانكار مصادف با ايامي است كه در كشور ما، شركت ملي نفت ايران از طريق پالايشگاه نفت ابادان چند نمونه از روانكارها را توليد مي كرد و در اختيار مصرف كنندگان داخلي قرار مي داد.
نوع شركت بر اساس ماده يك اساسنامه، نوع شركت سهامي عام بود، شركت از سال 1341 در سازمان بورس اوراق بها دار تهران پذيرفته شده است.
توليدات اوليه: پس از انتشار آگهي رسمي، شركت نفت پارس در كيلومتر 19 جاده مخصوص كرج اقدام با ايجاد تاسيسات پالايشگاه تصفيه و توليد روانكارها مي كند و در دو سال بعد، در تاريخ سوم دي ماه 1339 روزنامه كيهان در شماره 5254، خبري به اين مضمون درج مي كند:”پالايشگاه شركت نفت پارس در تهران، به زودي فعاليتهاي خود را شروع خواهد نمود”.
